| Lasek | |
|---|---|
| 250pxpx | |
| Informacje | |
| Język oficjalny | {{{Język}}} |
| Województwo: | Małopolskie |
| Leży na Kontynencie: | {{{Leży na Kontynencie}}} |
| Data założenia: | {{{Data założenia}}} |
| ilość mieszkańców: | {{{Ludność}}} |
| Wysokość: | brak |
| Strefa czasowa: | {{{Strefa czasowa}}} |
Lasek – wieś w Polsce położona w wojewódzctwie nowotarskim,w Gminie Nowy Targ
Lasek znajduje się w kotlinie nowotarskiej. Przez wieś przepływa potok Lepietnica. Miejscowość cechuje górski krajobraz wraz z regionalną architekturą. W miejscowości funkcjonuje klub sportowy Wierchy Lasek.
Lasek należy do parafi Św.Marcina
Historia wsi
Dzieje Lasku wiążą się z historią sąsiedniej Klikuszowej , jego powstanie zaś jest rezultatem niewykorzystania przez klikuszowian rozległych nadań królewskich, wynoszących 60 łanów. Lasek, najpierw przysiółek Klikuszowej, powstaje w wyniku kolonizacji z połowy XVI wieku, gdy starosta nowotarski Jan Pieniążek zakłada wieś na surowym korzeniu, jak to wynika z dokumentu pochodzącego z roku 1616. Jako samodzielna osada Lasek występuje w dokumencie królewskim z roku 1618, w którym Zygmunt III nakazuje kupcom udającym się z towarami na Węgry przejeżdżać drogą do miasta przez wieś Lasek. Dokumentu lokacyjnego wieś nie posiada, co przy zakładaniu wsi w tym czasie było czymś powszechnym.
Pierwotna wieś zajmowała tereny od potoku Przy Kocurach do potoku Obrocznej. Nie było tu sołectwa, a wsią zarządzał sołtys klikuszowski. Później starosta nowotarski mianował w Lasku wójta, który nie miał żadnych uprawnień gwarantowanych przywilejami. Z dokumentów dotyczących opłat wynika, że Lasek należał do wsi raczej biednych. Pierwsi osadnicy nie korzystali z wolnizny, czyli dwudziestoletniego okresu zwolnienia od wszelkich ciężarów. Brak sołectwa oznaczał utratę dochodów. Od roku 1772 wieś stanowi cesarskie dobra kameralne, a po 1819 – własność prywatną Sebastiana Stadnieckiego. Późniejsi jej właściciele zakładają folwarki, między innymi w Klikuszowej, gdzie chłopi z Lasku pracowali na pańskim. Od początku wieś należy do parafii św. Marcina w Klikuszowej.
W połowie wieku XVIII było tu 12 ról, późniejsze zaś katastry austriackie wykazują ich 16, role leśną Magdalenówkę i 4 zagrody. Wielkość ról uzależniona była od tego, ile dany osadnik zdołał wykarczować lasu, natomiast nazwy pochodzą od imion, nazwisk i przezwisk pierwszych osadników, którzy je zagospodarowywali. Nazwa roli Wilkówki pochodziła od dołów, które wykopano na polu jako pułapkę na wilki.
We wsi były wtedy dwa młyny i dwie karczmy; tę, która znajdowała się przy granicy z Klikuszową za cmentarzem, zlikwidowano z powodu niesprostania konkurencji lepiej zlokalizowanej karczmy w Klikuszowej. W Lasku, podobnie jak w sąsiedniej Klikuszowej, dużą rolę odgrywała hodowla bydła i owiec. Mieszkańcy byli współwłaścicielami jednej trzeciej hali wypasowej Pyszna w Dolinie Kościeliskiej, reszta była w rękach klikuszowian i obidowian; wypasano tu do 700 owiec, 150 jałówek, 50 krów i 30 koni jeszcze w pierwszej połowie ubiegłego stulecia.